Atatürk Üniversitesi Baum Data Center (Veri Merkezleri)

Data Center Hakkında Genel Bilgi 

Data Center (Veri Merkezleri) , kurumsal işletmenin kendi içinde barındırılması ya da bu amaca hizmet veren firmaların içinde bulundurulması zorunlu olan birimdir. Veri Merkezleri içinde yedekleme üniteleri, network katmanlarını, uygulama ve sistem sunucularını içinde bulunduran özel dizayn edilmiş alanlardır.

Veri Merkezleri kurulduktan sonra geri adım atılabilecek en zor yapıdır. Kaçırdığınız bir ayrıntı ya da gereksiz gözüken bir uygulama zamanla çok büyük maliyetler ve itibar kaybetmenize sebep olabilir. Veri Merkezi kurulduğu andan beri kullanmadığınız bir çözüm ya da yapı hiç ihtiyaç duymayacağınız anlamına gelmez. Yapımızdaki yedeklik ve dikkat ettiğimiz ayrıntılar; İhtiyaç duyulduğunda önemini gösterecektir. Veri Merkezinin öncelikli var olma sebebi güvenlik, yedeklik ve sürekliliktir.

Veri Merkezini oluşturan adımları şu sırada inceleyebiliriz:
Enerji,güvenlik,soğutma,izleme ve müdahale,kablo ve zemin döşeme,yangın söndürme vb.
Şimdi bu kavramları sırasıyla açıklayalım:

Enerji sürekliliği ve yedekliliği en önemli sistemdir. Bundan dolayı kullanacağımız UPS ler de yedekli çalışmalıdır. Eğer söz konusu güç kaynağı ise kullanılan herşeyin yedeği olmalıdır.Bu tabiki de normalden fazla bir maliyet gerektirir fakat enerjinin daimi olması için bu hususa dikkat edilmelidir.Kabinlerde kullandığımız PDU’ lar önceden konumlandırdığımız UPS in karşılığı olmalıdır. Böylelikle PDU lar da her kötü ihtimale karşı yedeklenmiş olacaktır. 

Kabinlere yerleştireceğimiz cihazların çektikleri akım PDU kapasitesinin yarısı kadar olmalıdır. Yani kullandığımız PDU 16A ise siz 8Alik kısmını kullanmalısınız.  PDU lar dan birinin arızalanması durumunda diğer PDU ya yüklenen akım 16A yı geçmemelidir. Böyle bir durumda tüm yükün bindiği PDU da arızalanacağı için söz konusu kabindeki bütün cihazlarınız kapanır.  Tek Power ile çalışan cihazları Statik Switch ile destekleyip çift powera çevirebilirsiniz.

Güvenlik veri merkezinin en önemli unsurudur . Kısacası Veri Merkezinin var oluş amaçlarından biridir. Yetkisiz personelin Data Center’a girişi kısıtlanmalıdır. Dışarıdan gelen bir yetkilinin yetkili personelin gözetimi olmadan çalışma yapması hata oranını arttırır ve bilgi güvenliğini sekteye uğratır.

Giriş çıkışların kontrol altında olması gerekli durumlarda geri dönüşler için önemlidir. Giriş çıkış yetkilendirmeleri ve kontrolü için farklı sistemler görülmektedir. Günümüzde bunun için en sık kartlı sistem ve parmak okuyucu cihazlar kullanılmaktadır. Retina okuyucu cihazların kullanımına da rastlanmaktadır.

 Veri Merkezi’ nde bulunan cihazların çoğusu çabuk ve yüksek ısı üretmektedir. Genel olarak elektronik cihazların tamamı fazla ısıda performans kaybı ve daha sonra arıza yaşamaktadır. Dolayısı ile soğutma kısmı devamlılığın sağlanması konusunda en önemli sistemlerden biri olarak karşımıza çıkar. Enerji sarfiyatının büyük bölümünü üstlenir. Bu yüzden minimum maliyetle maksimum fayda alınmalıdır. Soğutma üniteleri kurulurken şu hususlara dikkat edilmelidir:

 Söz konusu cihazın enerji sarfiyatı kadar soğutma kapasitesine ihtiyaç duyar. Cihaz 50 KW güç tüketiyor ise 50 KW soğutma kapasitesi isteyecektir. Çözüm olarak ise günümüzde en çok kullanılan alan soğutmalı çözümlerdir. Bu çözümde dikkat edilmesi gereken sıcak ve soğuk hava koridorları oluşturmaktır. Kabin ve klima yerleşimlerinde cihazların soğuk havayı çektiği ve sıcak havayı boşalttığı alanlar bir koridor gibi oluşturulmalıdır. Sıcak hava öz kütleden dolayı yükseleceği için klimaların bu havayı çekebilecek konumda olmalıdır. Soğuk hava ise yükseltilmiş zeminin altından kabin özlerindeki menfezlerden cihazlara ulaşmalıdır. Günümüzde en yaygın soğutma yöntemi soğuk hava (klima) ile yapılmaktadır.

İkinci bir çözüm yolu ise su ile soğutma (Green Data Center) dır. Devamlılığın öneminden dolayı klimaların yedekliliği de son derece önemlidir.

Güvenlik ve oluşabilecek kötü senaryoların önceden tespiti için izlemeye ihtiyaç duyulur. Öncelikli olarak Veri Merkezi 7/24 Kameralarla kayıt altına alınıp izlenmelidir. Oluşabilecek istenmeyen bir durumda 7/24 izleme yapan personeller öneme göre sorumlu personelle irtibata geçmelidir. Veri Merkezinde istenmeyen durumlar sadece sistemsel ya da güvenlik problemi olarak oluşmayabilir. Bu konuda fiziksel şartlarda çok önemlidir. Klimalardan sızan su sızıntıları, sıcaklık, yangın, voltaj değişimleri ve içerde bulunan havanın kalitesi izlenmesi ve anlık bilgilendiren istemler tarafından takip edilmelidir. Bu bilgilendirmeler mail veya sms olarak sorumlu kişiye iletilebilir. Eğer Veri Merkezinde böyle bir ünite bulunmazsa; oluşabilecek fiziksel olumsuzlukları fark ettiğinizde müdahale için çok geç olabilir.Bu da ek bir maliyet gerektirir.

Günümüz Türkiye sinde depremler gündemi oldukça meşgul etmektedir. Bu durumda Data Centerınız doğal afet halinde bile devamlılığını sürdürmelidir.  Deprem felaketine karşılık çeşitli çözümler bu sektörde faaliyet gösteren firmalar tarafından üretilmiştir. Sel felaketinde ise Veri Merkezinin bulunduğu konum çok önemlidir. Yangın algılama ve müdahale sistemi biraz daha otomasyon içeren ve daha maliyetli bir ünitedir. Söndürmede kullanacağınız madde Veri Merkezinde bulunan cihazlara ve personellere zarar vermemelidir. Bu yüzden farklı yapılarda sıkça kullanılan su ile söndürme Data Centerlar için uygun değildir. Günümüzde bu amaçla kullanılan insan sağlığına zarar vermeyen ve anında sonuç veren gazlar mevcuttur.

Veri Merkezi Kurulumundaki bu iki adım iç içedir. Çünkü kablo döşeme işlemi bittikten sonra zemin döşeme işlemi yapılır. Kablo çekiminde kanallar kullanılmaktadır. Kanallar UTP, Fiber ve Enerji kablolarını birbirinden ayırmak için kullanılır. Kablolar birbirinin manyetiğinden etkilendiğinden bu durum veri kaybına ve işlev yitirmeye sebep olabilir. Bu nedenle yanmaz kablolar tercih önceliğine sahip olmalıdır. Yükseltilmiş zeminde amaç kabin önlerine açılmış menfezlere klimadan çıkan soğuk havayı en sağlıklı şekilde ulaştırmak ve kablo çekimine elverişli olmasıdır. Zemin altında yangın sensörleri bulundurulmalıdır.  Data Center içinde kablo kemirebilecek hiçbir haşerenin girmesine sebep verecek çatlak ve delik olmamasına dikkat edilmelidir.

Yangın bir Veri Merkezinin başına gelebilecek en kötü senaryolardan biridir. Bu yüzden yapımızda bulunması kaçınılmaz bir sistemdir. Yazımızın bir bölümünde bu konuya değinmiştik. Bu alanda bu konuyu daha geniş inceleyeceğiz.  Yangın söndürme çözümleri Data Centerda bulunan elektronik cihazlara ve personele zarar vermeyecek şekilde olmalıdır. Bu yüzden bu özelliğe sahip gazlar kullanılmaktadır.

Gazlı söndürme sisteminde amaç içeride bulunan oksijeni emmektir. Bu yüzden sensör zonları bir yangın algıladığında ilk yapacağı hamlelerden biri içerideki klimaları susturmak olacaktır. Bu içerdeki dumanın tüm ortama yayılmasını ve yangın şiddetinin artmasını engelleyecektir. Bahsettiğimiz çözümlerde kullanılan gazlar  FM200, FE25, Argon FE25, Argon FE25, Argon ve Novec 1230 gazlarıdır.

Bu gazlardan en çok kullanılan ikisi :

Novec 1230 ve FM200 dür.

Bu en çok kullanılan iki gazı kısaca açıklayacak olursak ; Novec1230  Elektriksel iletkenliği olmayan, kokusuz, renksiz, hızla buharlaşan söndürme sıvısıdır. Ozon yok etme katsayısı sıfırdır. Atmosferik ömrü sadece 5 gündür. Bu nedenle Novec1230 çevre dostu bir yangın söndürme gazıdır.

Diğer gazımızı inceleyecek olursak FM200 Halon 1301 gazının kullanımının yasaklanması sonrasında piyasaya sürülen ve en yaygın kullanımı olan Halon alternatifi gazdır. Özellikle narin elektrikli ve elektronik cihazların bulunduğu, insanlı mahallerde en etkin çözüm olarak kullanılmaktadır.

Aşağıda üniversitemizdeki Data Center a ait fotoğraflar bulunmaktadır: